பாண்டவ சகோதரர்கள் அவர்களின் மனைவி திரௌபதியும் வன வாசத்தின் போது பத்ரிகாஷ்ரமத்திற்கு வந்தனர். ஐவரில் பலசாலியான பீமனும் திரௌபதியும் புனிதமான இடமாகக் கருதப்படும் பத்ரிகாஷ்ரம வனத்தில் நடமாடும் போது திரௌபதியின் பாதங்களுக்கு அருகில் விண்ணுலகப் பூவான சௌகந்திகா என்ற அழகிய மணம் மிக்க மலர் விழுந்தது. அதன் அழகு மற்றும் நறுமணத்தால் வசீகரிக்கப்பட்ட திரௌபதி அந்த மலரை இன்னும் அதிகமாக விரும்பினாள். இதனால் பீமன் மலரைத் தேடிப் புறப்பட்டார். காட்டு மிருகங்கள் மற்றும் அசுரர்களுடன் பல சாகச நிகழ்வுகளுக்குப் பிறகு பீமன் கந்தமாதன மலையை வந்தடைந்தார். அங்கு சௌகந்திகா மலர் நிறைந்த குளத்தைக் கண்டார். அந்த தோட்டமும் குளமும் செல்வத்தின் அதிபதியான குபேரனுடையது. இதை மணிமான் மற்றும் க்ரோதவாஷா என்ற அரக்கர்கள் பாதுகாத்தனர். கடுமையான போருக்குப் பிறகு பீமன் காவலர்களை வெற்றி பெற்று சௌகந்திகா மலருடன் திரௌபதியிடம் திரும்புகிறான்.
ஹம்பியில் உள்ள பீமனின் நுழைவாயிலின் அடிவாரத்தில் திரௌபதி விரும்பிய விண்ணுலகப் பூவான சௌகந்திகாவுடன் பீமன் திரும்பும் சிற்பம் உள்ளது.
அனேகுடே என்பது இந்தியாவின் உடுப்பி மாவட்டத்தில் குந்தபுரா தாலுக்காவில் உள்ள ஒரு கிராமம். இந்த கிராமம் கும்பாசி என்றும் அழைக்கப்படுகிறது. இது உடுப்பியில் இருந்து குந்தாபுரா நோக்கி செல்லும் வழியில் அமைந்துள்ளது. கும்பாசி என்ற பெயர் இங்கு கொல்லப்பட்ட கும்பாசுரனிடமிருந்து வந்ததாக வரலாறு உள்ளது. உடுப்பி மாவட்டத்தில் உள்ள மிகவும் பிரபலமான விநாயகர் கோயில்களில் இக்கோயிலும் ஒன்று. ஆனேகுடே கடலோர கர்நாடகாவில் உள்ள ஏழு முக்தி ஸ்தலங்களில் (பரசுராம க்ஷேத்திரம்) ஒன்றாகும்.
முன் காலத்தில் இந்த பகுதி வறட்சியால் பாதிக்கப்பட்ட போது அகஸ்திய முனிவர் பல முனிவர்களுடன் மழைக் கடவுள் வருணனை மகிழ்விக்க யாகம் செய்ய இங்கு வந்தார். அந்த நேரத்தில் கும்பாசுரன் என்ற அரக்கன் யாகம் செய்யும் முனிவர்களை தொந்தரவு செய்து யாகத்தை சீர்குலைக்க முயன்றான். முனிவர்கள் வன வாசத்தில் இருந்த பாண்டவர்களிடம் யாகத்திற்கு இடையூறு ஏதும் ஏற்படாதவாறு காக்குமாறு பாண்டவர்களிடம் கேட்டுக் கொண்டார்கள். யாகத்திற்கு இடையூறு ஏதும் வராதவாறு காக்கிறோம் என்று பீமன் முன் வந்தான். வினாயகர் பீமனுக்கு வாள் கொட்டுத்து ஆசிர்வதித்தார். அந்த வாளைப் பயன்படுத்தி பீமன் அரக்கனைக் கொன்று யாகத்தை முடிக்க உதவினார். அரக்கன் இரந்த அந்த இடத்திற்கு இதற்கு கும்பாசி என்று பெயர் வந்தது. யானைத் தலை கடவுளான விநாயகத்தின் இருப்பிடமாக இருப்பதால் ஆனே (யானை) மற்றும் குட்டே (குன்று) என்பதிலிருந்து ஆனேகுடே என்ற பெயர் வந்தது.
இங்கு வினாயகர் சித்தி விநாயகா என்றும் சர்வ சித்தி பிரதாயகர் என்றும் அழைக்கப்படுகிறார். ஒவ்வொரு மாதத்தின் சதுர்த்தி நாள் அன்று கோவிலில் சிறப்பு பூஜைகள் நடைபெறும்.
பறக்கும் கோட்டைகளுடன் கூடிய மூன்று நகரங்கள் கொண்ட தாரகாட்சன் கமலாட்சன் வித்யுன்மாலி என்னும் மூன்று அசுர சகோதரர்களை (திரி புரர்) அழிப்பதற்காக எடுத்த கோலம் திரிபுராந்தகமூர்த்தி (திரிபுர அந்தக மூர்த்தி) ஆகும்.
தாரகாசுரனின் மூன்று மகன்களும் பிரம்மாவை நோக்கி நெடுங்காலம் தவமியற்றி வந்தனர். அவர்களின் தவத்தின் பயனாக பிரம்மா அவர்களுக்கு காட்சிக் கொடுத்தார். பிரம்மாவிடம் அவர்கள் என்றும் அழியாத வரம் வேண்டும் என்று கேட்டார்கள். பிரம்மா அது முடியாத காரியம். இவ்வுலகில் என்றும் அழியாமல் இருப்பவர் சிவபெருமான் மட்டுமே. மற்ற அனைவரும் ஒரு நாள் அழிந்தே தீருவோம். எனவே மோட்சமாவது கேளுங்கள் கிடைக்கும் என்றார். உடனே அம்மூவரும் அப்படியானால் பொன் வெள்ளி இரும்பினால் ஆன சுவருடைய முப்புரம் வேண்டும். அவை நாங்கள் நினைத்த இடத்திற்கு செல்ல வேண்டும். அந்த முப்புரம் எங்களையும் சிவபெருமான் தவிர வேறு யாராலும் அழிக்க முடியாதபடி வரத்தை கேட்டனர். பிரம்மாவும் அவர்கள் கேட்டமடி கொடுத்து விட்டு மறைந்தார். அம்மூவரும் தங்கள் அசுரத் தன்மையை சிவனிடம் காட்டாமல் மற்ற அனைவரிடத்திலும் காட்டினார்கள். அவர்களது தொல்லை தாளாத தேவர்கள் சிவனை நோக்கி கடுமையான தவத்தை செய்தார்கள். அவர்களின் தவத்தின் பயனால் சிவபெருமான் போர் செய்வதற்கு தேர் முதலான போர் கருவிகளைத் தயார் செய்யும் படி தேவர்களிடம் கூறினார்.
தேவர்களும் அவ்வாறே போர் கருவிகள் தயார் செய்தனர். தேரில் மந்திர மலையை அச்சாகவும் சந்திர சூரியர் சக்கரமாகவும் நதிகள் தேர்க் கொடியாகவும் அஷ்ட பர்வதங்கள் தேரின் தூண்களாகவும் புண்ணிய நதிகள் சாமரம் வீசவும் தேவ கணத்தினர் வாத்தியங்கள் இசைத்தப்படி உடன் வர தேர் தயாரானது. சிவபெருமான் பார்வதியுடன் இடப வாகனத்தில் இருந்து தேரில் கால் எடுத்து வைத்தவுடன் தேரின் அச்சு முறிந்தது. உடன் இடபமாக மாறி திருமால் தேரைத் தாங்கினார். ஆனாலும் தேர் மேலும் சாய அனைவரும் முதற்கடவுளான வினாயகரை வேண்ட தேர் பழைய படி சரியானது. பின் தேவ கணங்கள் படை சூழ முப்புரம் இருக்கும் இடத்திற்கு சென்றார்கள். அப்போது தேவர்கள் தாங்கள் செய்த தேரினால் தான் சிவபெருமான் இந்த யுத்தத்தில் வெற்றி பெருவார். நாம் இல்லாமல் இவரால் வெற்றி பெற முடியாது என்ற கர்வம் கொண்டார்கள். இதனை அறிந்த சிவபெருமான் யுத்த கருவிகளை கீழே வைத்துவிட்டு முப்புரங்களைபயும் பார்த்து சிரித்தார். உடனே முப்புரங்களும் எரிந்து சாம்பலாயின. உடனே தாரகாட்சன் கமலாட்சன் வித்யுன்மாலி ஆகிய அசுரர்கள் மூவரும் சிவபெருமானிடம் மன்னிப்புப் கேட்டு சரணடைந்தார்கள். அவரும் அவர்களை மன்னித்து துவார பாலகராக வைத்துக் கொண்டார். தேவர்களின் துயர் துடைத்து முப்புரங்களையும் எரித்ததால் சிவபெருமானுக்கு திரிபுராந்தக மூர்த்தி என்னும் பெயர் ஏற்பட்டது.
கடலூரில் உள்ள திருஅதிகையில் திரிபுராந்தக மூர்த்தி உள்ளார். இவருக்கு அதிகைநாதர் என்ற பெயரும் உள்ளது. இறைவியின் பெயர் திரிபுரசுந்தரியாகும். கூவம் திரிபுராந்தகர் கோயிலில் மூலவர் திரிபுராந்தகர். தாயார் திரிபுராந்தக நாயகி. மாமல்லபுர சிற்பத்தில் வடக்குச் சுவர் மற்றும் கொடித் தூணிலும் காஞ்சி கைலாசநாத கோயில் சிற்பத்திலும் சோழர் கால கோயில்களின் தேவகோட்டங்களிலும் நாயக்கர் கால தூண்களிலும் தஞ்சைக் கோயில் கருவறையின் மேல் நிலையில் திரிபுராந்தகர் புராண வரலாற்றுத் தொடர் சிற்பமாகவும் சிதம்பரம் கோயில் கலைக் கோபுரங்களில் திரிபுராந்தகர் தேவியுடன் வில்லேந்தி நிற்கும் கோலத்திலும் கொடும்பாளூர் விமானத்தில் திரிபுர தகனக் காட்சியையும் திரிபுராந்தக மூர்த்தியைக் காணலாம். திருநல்லம் கோணேரிராஜபுரம் கோயிலுக்கு செம்பியன் மாதேவி திரிபுராந்தகரையும் தேவியையும் செப்புத் திருமேனியாக வழிபாட்டிற்காகத் தானமளித்திருக்கிறார்.
கேள்வி: இருள் உலக ஆன்மாக்களுக்கு நாங்கள் என்ன செய்ய வேண்டும்?
தில யாகம். எதை செய்தாலும் இது இறைவனுக்கு அர்ப்பணம் என்று சொல்லிவிட்டு இந்தப் புண்ணியத்தை இருள் உலக ஆத்மாக்களுக்கு பயன்படுத்துங்கள் என்று பிரார்த்தனை செய்ய வேண்டும்.