ஒர் பண்டிதரிடம் சென்ற ஒருவன் மற்றவர்கள் செய்யும் செயலால் நான் துன்பச் சிறையில் சிக்கித் தவித்துக் கொண்டிருக்கிறேன் என்றான். எனக்கு ஒரு வழி சொல்லுங்கள் என்றான். அதற்கு அவர் உனக்குத் துன்பம் கொடுப்பது உன்னுடைய மனம் தான். உன் மனதைப் புரிந்து கொள். நீ துன்பத்தில் இருந்து விடுபட்டு மகிழ்ச்சியுடன் இருப்பாய் என்றார் பண்டிதர். என் மனதை நான் எப்படிப் புரிந்து கொள்வது என்று கேட்டான். இந்தக் கதையைக் கேள் உன் மனதை புரிந்து கொள்ள உதவும் என்ற பண்டிதர் ஓரு கதை சொன்னார்
ஆசையாக ஒரு பூனையை வளர்த்தார் ஒருவர். அந்தப் பூனை ஒருநாள் எலியைப் பிடித்து கவ்விக் கொண்டு வந்தது அவருக்கு அது மகிழ்ச்சியாக இருந்தது. மறுநாள் அந்தப் பூனை அவர் ஆசையாக வளர்த்த ஒரு கிளியைக் கவ்விக் கொண்டு வந்தது. அவருக்கு அது அதிர்ச்சியாக இருந்தது. இன்னொரு நாள் அந்தப் பூனை எங்கேயோ சென்று காட்டிலேயிருந்து ஒரு குருவியைப் பிடித்துக் கவ்விக் கொண்டு வந்தது. இப்போது அவர் மகிழவும் இல்லை வருந்தவும் இல்லை. எதையாவது பிடிப்பது பூனையின் சுபாவம் என்பதைப் புரிந்து கொள்ள அவருக்குக் கொஞ்ச காலம் ஆயிற்று. தனக்குப் பிடிக்காத எலியைப் பிடிக்கிறபோது இன்பம். தனக்குப் பிடித்தமான கிளியைப் பிடிக்கிறபோது துன்பம். தனக்குச் சம்பந்தமே இல்லாத குருவியைப் பிடிக்கிறபோது இன்பமுமில்லை துன்பமுமில்லை என்று கதையை முடித்தார். இவன் சிந்திக்கத் தொடங்கினான். மனதைப் புரிந்து கொள்கிறவர்களே மகிழ்ச்சியாக வாழ்கிறார்கள்.
